Xây dựng mô hình kinh doanh là cách phác thảo một doanh nghiệp sẽ kiếm tiền bằng các sản phẩm hoặc dịch vụ của mình như thế nào trong một thị trường cụ thể. Để xây dựng mô hình kinh doanh hiệu quả, các startups chuẩn bị khởi nghiệp hãy cùng Haravan tìm hiểu về 10 mô hình kinh doanh dưới đây nhé!
1. Thế nào là mô hình kinh doanh?
Mô hình kinh doanh là kế hoạch mà doanh nghiệp lập ra với mục đích để kiếm tiền. Với mô hình này, doanh nghiệp có thể lên kế hoạch xác định các sản phẩm hoặc dịch vụ sẽ bán, thị trường mục tiêu và các khoản chi phí dự kiến.
Đối với các công ty mới và đang phát triển, mô hình kinh doanh giúp thu hút đầu tư, tuyển dụng nhân tài và tạo động lực cho đội ngũ quản lý và nhân viên. Với các doanh nghiệp đã thành lập, cần thường xuyên cập nhật kế hoạch kinh doanh của mình nếu không sẽ khó lường trước các xu hướng và thách thức trong tương lai.
Mô hình kinh doanh giúp xác định con đường phát triển cho doanh nghiệp của bạn
2. Tầm quan trọng của mô hình kinh doanh đối với doanh nghiệp
Mô hình kinh doanh rất quan trọng vì nó cung cấp kiến thức về lợi thế cạnh tranh và cái nhìn sâu sắc hơn cho hoạt động của doanh nghiệp. Một mô hình kinh doanh mạnh mẽ sẽ thu được nhiều lợi ích và mở rộng trong tương lai.
Mục đích của mô hình kinh doanh là hỗ trợ doanh nghiệp phát triển kế hoạch kinh doanh, thiết lập và xác định các điểm quan trọng của ngành kinh doanh, bao gồm các hoạt động, nguồn lực, mối quan hệ với khách hàng, giúp đưa ra các chiến lược tiếp thị, dự đoán doanh thu và chi phí. Đánh giá mô hình kinh doanh giúp doanh nghiệp có cái nhìn tổng thể về sản phẩm, chiến lược kinh doanh và triển vọng trong tương lai.
>> Tham khảo ngay: Cách lập kế hoạch kinh doanh hiệu quả cho mọi doanh nghiệp
3. Cách chọn mô hình kinh doanh hiệu quả khi bắt đầu khởi nghiệp
Làm thế nào để tạo cho mình một mô hình kinh doanh phù hợp? Nếu có ý định khởi nghiệp thì bạn hãy xem xét những yếu tố sau đây để xác định được mô hình kinh doanh hiệu quả bạn nhé!
3.1. Thị trường mục tiêu của bạn
Trước khi tiến xa hơn, bạn cần kiểm tra xem ý tưởng của mình có thực sự khả thi hay không. Nghiên cứu thị trường mục tiêu để có được phạm vi khách hàng khả thi và đảm bảo rằng sản phẩm/dịch vụ của bạn có thể đáp ứng nhu cầu khách hàng. Nếu quá ít người quan tâm đến những gì bạn cung cấp, hoặc mọi người không muốn những gì bạn cung cấp thì sẽ khó có thể tồn tại lâu dài trên thị trường.
3.2. Đối thủ cạnh tranh
Khi bước vào một thị trường cụ thể, điều quan trọng là bạn phải hiểu được người mà bạn sẽ phải đối đầu. Phân tích đối thủ cạnh tranh và kiểm tra mức độ thành công của họ. Sau đó, hãy nghĩ xem bạn có thể làm gì tốt hơn? Làm thế nào bạn có thể thêm nhiều giá trị hơn? Điều gì sẽ làm cho doanh nghiệp của bạn nổi bật? Đôi khi cạnh tranh cũng là một điều tốt.
Điều đó chứng tỏ rằng ý tưởng của bạn có giá trị và khách hàng thực sự có nhu cầu về loại sản phẩm mà bạn đang định tạo ra.
Tuy nhiên, tốt nhất bạn nên tránh xa các thị trường quá bão hòa, nơi mà việc hoàn thành khá khó khăn và tốn kém để tranh giành từng khách hàng. Phân tích đối thủ nên được thực hiện ở mọi vòng đời của một doanh nghiệp, vì ở giai đoạn nào cũng có khả năng xuất hiện các đối thủ tiềm ẩn.
Nghiên cứu thật kỹ về đối thủ cạnh tranh của bạn
3.3. Khách hàng tiềm năng
Bạn cần phân tích dữ liệu về khách hàng tiềm năng, điều đó giúp bạn hình dung rõ hơn hình ảnh về khách hàng lý tưởng của mình. Hãy nghĩ chính xác về nhóm khách hàng mà bạn muốn phục vụ. Ví dụ như nhân khẩu học, sở thích, những vấn đề lớn mà họ đang gặp phải, mục tiêu của họ là gì. Một khi bạn có chân dung khách hàng tiềm năng rõ ràng, bạn sẽ dễ dàng tiếp cận thị trường mục tiêu, chọn các kênh, chiến lược và thông điệp tiếp thị phù hợp.
3.4. Dòng doanh thu
Mục đích chính của kinh doanh là để tạo ra lợi nhuận. Tuy nhiên, bạn cũng nên cân nhắc xem có những khả năng nào khác để thêm nhiều dòng doanh thu.
Ví dụ: Bạn có thể bán thêm các sản phẩm liên quan, bán kèm hoặc có thể thêm các sản phẩm liên kết vào phiếu mua hàng và tạo thêm thu nhập thông qua hoa hồng. Đừng chỉ tập trung vào việc bán một sản phẩm hoặc dịch vụ. Khám phá tất cả các tùy chọn khác nhau của bạn và cố gắng mang lại tiền từ nhiều nguồn.
Tối ưu hóa nguồn doanh thu
3.5. Giá trị bạn mang lại cho thị trường
Một câu hỏi khác bạn cần trả lời khi lựa chọn mô hình kinh doanh là "Khách hàng tiềm năng thu được bao nhiêu giá trị từ sản phẩm của bạn?''
Nếu bạn chỉ tập trung vào mô hình kinh doanh mang lại nhiều lợi nhuận và bỏ qua khách hàng, sẽ rất khó để thành công. Khách hàng là mạch máu của mọi doanh nghiệp, mong muốn và nhu cầu của họ phải là trung tâm của hoạt động kinh doanh của bạn. Hiểu được mong muốn của khách hàng sẽ giúp bạn xác định họ cần gì và mức giá họ sẵn sàng trả là bao nhiêu. Nếu khách hàng cảm thấy đang nhận được rất nhiều giá trị so với khoản đầu tư của họ, doanh nghiệp của bạn sẽ nhanh chóng phát triển.
4. Gợi ý 10 mô hình kinh doanh mới hiệu quả cho các Startups năm 2023
Dưới đây là 10 mô hình kinh doanh hay năm 2023 cho bạn tham khảo.
4.1. Marketplace Model - Mô hình thị trường
Mô hình thị trường là mô hình phổ biến, cho phép doanh nghiệp hoạt động như một bên trung gian giữa người bán và người mua, thực hiện các giao dịch và cung cấp nhiều dịch vụ bổ sung hữu ích cho khách hàng.
Một trong những công ty khởi nghiệp nổi tiếng nhất khi sử dụng mô hình kinh doanh này là Amazon - nhà bán lẻ trực tuyến hàng đầu, chiếm 41% toàn bộ thị trường bán lẻ thương mại điện tử ở Mỹ. Bên cạnh đó, Shopee cũng là đại diện tiêu biểu cho mô hình này.
Ưu điểm của mô hình Marketplace bao gồm:
Thu hút khách hàng hiệu quả và mở rộng cơ sở dữ liệu khách hàng dễ dàng hơn.
Không cần lưu kho - tất cả các sản phẩm được vận chuyển bởi người bán.
Không yêu cầu bất kỳ chi phí chung nào, vì các thị trường sẽ chỉ chiếm một tỷ lệ nhỏ trong mỗi giao dịch.
Những công ty đã thành công trong mô hình này… và nhiều hơn nữa
4.2. The on Demand Model - Mô hình theo yêu cầu
Mô hình kinh doanh theo yêu cầu cung cấp cho khách hàng những dịch vụ mà họ có thể có được bất cứ khi nào cần.
Một trong những ví dụ nổi bật nhất của mô hình này là công ty Uber có trụ sở tại California, đã tạo ra doanh thu 18,3 tỷ USD chỉ trong năm 2021 và đến nay đã có gần 120 triệu người dùng trên khắp thế giới.
Mô hình này không chỉ hoạt động với dịch vụ đón khách, giờ đây bạn có thể đặt hàng thực phẩm, hàng tạp hóa và các hàng hóa khác chỉ bằng ứng dụng có trên điện thoại.
Ưu điểm của mô hình theo yêu cầu bao gồm:
Khả năng cung cấp các dịch vụ khác nhau trong một ứng dụng (tuy nhiên, bạn sẽ cần đầu tư chi phí đáng kể vào việc phát triển sản phẩm kỹ thuật số, thuê thiết kế UX/UI...).
Chủ yếu tập trung vào thế hệ trẻ.
Cho phép sử dụng lao động tự do.
Ngoài Uber, còn có nhiều công ty thành công với mô hình này
4.3. Disintermediation Model - Mô hình không trung gian
Một trong những mô hình kinh doanh phổ biến và thành công đang được sử dụng tích cực ngày nay là mô hình không trung gian - chiến lược được áp dụng bởi hàng trăm nghìn nhà bán buôn, nhà sản xuất và doanh nghiệp có quy trình bán hàng trực tiếp.
Ví dụ về mô hình kinh doanh đáng chú ý nhất mà chắc chắn bạn sẽ biết là Apple, một nhà cung cấp thiết bị di động khổng lồ với thị phần lớn nhất thế giới.
Với cách tiếp cận này, các công ty có thể giảm bớt các khâu trung gian ảnh hưởng đến tổng giá thành sản phẩm. Đây sẽ là một giải pháp lý tưởng cho các công ty khởi nghiệp sẵn sàng sản xuất và phân phối sản phẩm của họ.
Ưu điểm của mô hình Disintermediation bao gồm:
Giá sản phẩm hoặc dịch vụ thấp hơn cho người dùng cuối cùng.
Cung cấp khả năng tiếp cận hàng hóa và dịch vụ đơn giản hơn, tốt hơn.
Khả năng thử nghiệm các kế hoạch sản xuất khác nhau để đạt được lợi thế cạnh tranh tốt hơn cho một doanh nghiệp.
Tăng tỷ suất lợi nhuận cho công ty.
Samsung, Dell, Amway… cũng là những cái tên thành công với mô hình không trung gian.
4.4. Subscription Model - Mô hình kinh doanh theo hình thức đăng ký
Những công ty có mô hình đăng ký sau đây chắc hẳn bạn đã tham gia với tư cách là người dùng ít nhất một lần, đó là Netflix, Spotify, YouTube Premium hoặc Apple TV. Tất cả đều là những công ty hoạt động bằng cách bán dịch vụ thông qua đăng ký (thường là hàng tháng hoặc hàng năm) thay vì sản phẩm bán một lần. Đặc điểm cốt lõi làm cho nó nổi bật so với các mô hình kinh doanh khác là có được dòng tiền ổn định thường xuyên.
Ưu điểm của mô hình Subscription bao gồm:
Nhắm mục tiêu đến nhóm khách hàng lớn đang tìm kiếm các dịch vụ tiện lợi.
Giữ khách hàng trong một thời gian dài.
Nguồn doanh thu ổn định, định kỳ.
Nhiều cơ hội hơn để cải thiện chất lượng sản phẩm và dịch vụ.
Một số công ty đã thành công trong mô hình này.
4.5. Freemium Model - Mô hình miễn phí kết hợp cao cấp
Mô hình này là một cơ hội tuyệt vời cho công ty khởi nghiệp tập trung vào phân phối dịch vụ, vì nó cho phép kết hợp các dịch vụ miễn phí và cao cấp trong một sản phẩm duy nhất. Cách thức hoạt động của nó như thế nào? Nói một cách đơn giản, một doanh nghiệp cung cấp miễn phí các dịch vụ cụ thể (ví dụ: phát trực tuyến nhạc) cho người tiêu dùng để thiết lập nền tảng cho các giao dịch trong tương lai.
Khi danh sách dịch vụ miễn phí giúp doanh nghiệp của bạn tiếp cận lượng lớn khán giả, giới thiệu các tính năng cơ bản của dịch vụ thì các chức năng trả phí sẽ mở quyền truy cập đầy đủ, mang lại trải nghiệm người dùng tốt hơn nhiều (ví dụ như nhạc ngoại tuyến và nghe nhạc không có quảng cáo).
Ưu điểm của mô hình Freemium cho các công ty khởi nghiệp bao gồm:
Khả năng tiếp cận một lượng lớn khán giả và các kiểu người mua cá tính khác nhau.
Phiên bản cân bằng của gói miễn phí và cao cấp.
Danh sách các tính năng hấp dẫn để thu hút sự chú ý của khách hàng và các chức năng cao cấp hơn để khuyến khích họ nâng cấp.
Người dùng sử dụng miễn phí trước và có thể trả thêm phí để nâng cấp ứng dụng.
4.6. Franchising Business Model - Mô hình kinh doanh nhượng quyền
Khi áp dụng mô hình kinh doanh nhượng quyền, bên nhượng quyền sẽ cung cấp cho bên được nhượng quyền giấy phép kinh doanh, thương hiệu, tài liệu đào tạo, công thức chế biến…
Bên được nhượng quyền được phép bán sản phẩm và dịch vụ của bên nhượng quyền. Ngược lại bên nhượng quyền được trả tiền bản quyền thương hiệu. Lúc này, bên được nhượng quyền được coi là người mua thương hiệu của bên nhượng quyền và sẽ triển khai những hoạt động kinh doanh, bán hàng dưới tên thương hiệu của bên nhượng quyền. Ngoài ra bên nhượng quyền cũng có thể nhận được phần trăm doanh thu theo thỏa thuận.
Ưu điểm của mô hình kinh doanh nhượng quyền:
Không cần tốn thời gian, tiền của và công sức để xây dựng thương hiệu từ đầu. Khi được nhượng quyền thương mại, bên nhận nhượng quyền chỉ cần kinh doanh dưới danh nghĩa bên nhượng quyền, thừa hưởng uy tín và chất lượng của thương hiệu đó.
Các sản phẩm, dịch vụ và toàn bộ hệ thống hoạt động đều được chuẩn hóa từ bên nhượng quyền.
Mô hình kinh doanh nhượng quyền được sử dụng khá phổ biến.
4.7. Reseller (Magic) Model - Mô hình người bán lẻ
Tương tự như mô hình thị trường, mô hình này cho phép các công ty khởi nghiệp quảng bá và bán các sản phẩm do một công ty hoặc cá nhân khác sản xuất và chế tạo. Nếu so với thị trường, mô hình người bán lẻ ủy thác tất cả các nỗ lực tiếp thị cho công ty khởi nghiệp, khuyến khích họ chủ động hơn trên thị trường.
Mô hình này thường ngụ ý phân phối sản phẩm bởi công ty (hoặc cá nhân) đã liệt kê mặt hàng để bán, điều này giúp người bán lẻ tránh được các vấn đề về hàng tồn kho phổ biến và cả công việc giao hàng. Cuối cùng, mô hình người bán lẻ cho phép bạn giảm chi phí nhân sự và lao động, đây là một lợi thế quan trọng khác cho các công ty khởi nghiệp với ngân sách hạn chế.
Ưu điểm của mô hình người bán lẻ cho các công ty khởi nghiệp bao gồm:
Không có vấn đề tồn kho, giảm chi phí cho nhân sự.
Việc giao sản phẩm thường được thực hiện bởi doanh nghiệp đã niêm yết mặt hàng để bán.
Những thương hiệu đi đầu trong mô hình người bán lẻ
4.8. The Experience Business Model - Mô hình kinh doanh trải nghiệm
Được trải nghiệm sản phẩm, dịch vụ trước khi đưa ra quyết định mua hàng là xu hướng của khách hàng hiện nay. Điều này giúp họ có được cảm nhận khách quan hơn về sản phẩm mà doanh nghiệp cung cấp.
Tesla Motor là một ví dụ điển hình áp dụng thành công mô hình này, hãng xe hơi điện chỉ mới thành lập năm 2008 nhưng đã đạt được những thành công vang dội. Bí quyết thành công của Tesla là khuyến khích khách hàng trải nghiệm sản phẩm và bán hàng trực tiếp.
Tại các gian hàng trưng bày của Tesla, khách hàng có thể xem xét, thử xe, tìm hiểu kỹ lưỡng trước khi quyết định mua hàng. Khi khách hàng có cơ hội được trải nghiệm, họ sẽ cảm nhận được những tính năng của sản phẩm một cách tổng quan nhất và có thể dễ dàng đưa ra quyết định mua hàng.
Ưu điểm của mô hình kinh doanh trải nghiệm:
Ngoài Tesla còn có các thương hiệu khác như Disney World, Tomorrowland…
4.9. Access Over Ownership Model – Mô hình chia sẻ quyền sở hữu
Dịch vụ chia sẻ quyền sở hữu là một mô hình cho thuê sản phẩm/dịch vụ mà theo đó, người thuê có quyền sử dụng trong một khoảng thời gian ngắn, thường là theo giờ. Dịch vụ này thu hút những khách hàng chỉ thỉnh thoảng mới sử dụng sản phẩm/dịch vụ hoặc những người thích đổi qua nhiều loại sản phẩm/dịch vụ khác thay cho món đồ họ dùng thường ngày.
Ưu điểm của mô hình chia sẻ quyền sở hữu:
Các công ty áp dụng mô hình này là Uber, Lyft, Zipcar và bike sharing.
4.10. Modernized Direct Sales Model - Mô hình bán hàng trực tiếp được hiện đại hóa
Mô hình kinh doanh bán hàng trực tiếp là bán sản phẩm hoặc dịch vụ của doanh nghiệp trực tiếp cho người tiêu dùng cuối cùng. Phương pháp này cho phép cắt giảm một số người trung gian và mang lại lợi nhuận cao hơn nhiều từ sự tương tác trực tiếp hơn, cá nhân hơn với người tiêu dùng.
Ưu điểm của mô hình Modernized Direct Sales bao gồm:
Kết nối chặt chẽ hơn với khách hàng thông qua chuỗi phân phối ngắn hơn.
Các chiến lược tiếp thị hiệu quả hơn và thông điệp tiếp thị nâng cao.
Kiểm soát nâng cao giá cả và giám sát phân phối tốt hơn.
Các công ty đã thành công trong mô hình bán hàng trực tiếp được hiện đại hóa
Trên đây là top 10 mô hình kinh doanh hiệu quả nhất cho các startups năm 2022 mà Haravan muốn chia sẻ đến bạn. Hy vọng rằng bạn sẽ đưa ra được sự lựa chọn tốt nhất, phù hợp với nhu cầu và mục tiêu của doanh nghiệp.
QUẢN LÝ BÁN HÀNG ĐA KÊNH OMNICHANNEL Giải pháp trọn bộ cho việc kinh doanh, quản lý bán hàng từ Website, Facebook, Zalo, Shopee, Lazada, Tiki… cho đến chuỗi cửa hàng, kết nối các kênh bán hàng tại 1 nơi. Haravan Omnichannel với chi phí hợp lý giúp thu hút nhiều khách hàng tiềm năng, tỷ lệ chuyển đổi và doanh thu tăng gấp 3 lần, tiết kiệm thời gian và chi phí, tăng sự uy tín cho thương hiệu. Từ đó giúp bạn kinh doanh đa kênh hiệu quả, tối ưu và tăng trải nghiệm cho khách hàng. Bán hàng đa kênh hiệu quả với Haravan Omnichannel
|
Bài viết có thể bạn quan tâm: