Làm thế nào để phân bổ doanh thu chưa thực hiện một cách hợp lý?

22/06/2023
MKT Anh

TẢI NGAY EBOOK: Kinh nghiệm Livestream Facebook nghìn đơn

Doanh thu chưa thực hiện là một khái niệm khá quen thuộc trong các doanh nghiệp. Tuy nhiên, khái niệm này vẫn khiến nhiều người nhầm lẫn với doanh thu thông thường mà doanh nghiệp có được. Vậy doanh thu chưa thực hiện là gì? Thông qua bài viết dưới đây sẽ hướng dẫn bạn cách phân bổ doanh thu chưa thực hiện một cách hợp lý nhé!

1. Doanh thu chưa thực hiện là gì?

Doanh thu chưa thực hiện là một khoản nợ phải trả trên bảng cân đối kế toán và bao gồm các khoản thanh toán trước nhận được từ khách hàng trong một hoặc nhiều kỳ, tiền lãi nhận được trước khi cho vay gốc hoặc mua các công cụ nợ và các khoản chênh lệch. Chênh lệch giữa giá bán trả chậm, trả góp theo hợp đồng với giá bán trả ngay. Doanh thu chưa thực hiện bao gồm ngắn hạn và dài hạn cụ thể như sau:

Doanh thu chưa thực hiện là một khoản nợ phải trả trên bảng cân đối kế toán

1.1 Doanh thu chưa thực hiện ngắn hạn

Doanh thu chưa thực hiện ngắn hạn (mã 318) phản ánh các khoản lãi chưa thực hiện tương ứng với các nghĩa vụ mà công ty phải đáp ứng trong 12 tháng tới hoặc trong chu kỳ sản xuất, hoạt động bình thường tại thời điểm báo cáo.

1.2 Doanh thu chưa thực hiện dài hạn

Chỉ tiêu doanh thu chưa thực hiện dài hạn (mã 336) phản ánh doanh thu chưa thực hiện tương ứng với các cam kết Công ty phải thực hiện trong 12 tháng tới hoặc sau chu kỳ sản xuất kinh doanh bình thường tại thời điểm báo cáo.

2. Nguyên tắc ghi nhận doanh thu chưa thực hiện

Doanh thu chưa thực hiện bao gồm thu nhập nhận trước (Thông tư 200/2014/TT-BTC, Điều 57, câu 2). Một số nguyên tắc ghi nhận doanh thu chưa thực hiện bao gồm:

Nguyên tắc ghi nhận doanh thu chưa thực hiện

Số tiền khách hàng trả trước cho một hoặc nhiều kỳ thanh toán cho việc thuê tài sản

Tiền lãi nhận được trước khi cho vay tiền gốc hoặc mua một sản phẩm nợ.
Các khoản khác: trả chậm, trả góp, bán chênh lệch giá bán ngay, bán theo giá trị hàng hóa dịch vụ, chiết khấu cho khách hàng trong các chương trình khách hàng truyền thống…

Các tài khoản sau không được tính vào tài khoản này:

Người mua đã trả tiền trước, nhưng công ty không cung cấp sản phẩm, hàng hóa hoặc dịch vụ.
Nhiều kỳ không ghi nhận khoản thu nhập từ cho thuê tài sản, cung cấp dịch vụ (chỉ ghi nhận khoản thu nhập chưa thực hiện khi thực thu tiền mặt, không phản ánh trên TK 131 (sẽ thể hiện khoản phải thu khách hàng).

Thu nhập chưa thực hiện phải tuân theo 2 nguyên tắc:

Hàng đã được chuyển đến tay người mua.
Người mua chấp nhận thanh toán.

3. Phân biệt doanh thu và doanh thu chưa thực hiện

Một số yếu tố để có thể phân biệt doanh thu và doanh thu chưa thực hiện cụ thể như:

Sự khác biệt giữa doanh thu và doanh thu chưa thực hiện

Thu nhập doanh nghiệp bao gồm thu nhập từ việc cung cấp dịch vụ, bán hàng, hoạt động tài chính, nội bộ hoặc thu nhập bất thường.
Thu nhập chưa thực hiện bao gồm các khoản nhận trước của khách hàng trong một hoặc nhiều kỳ kế toán, lãi nhận trước khi cho vay gốc hoặc mua công cụ nợ, chênh lệch giá bán trong trường hợp trả chậm, trả góp cam kết trả ngay.

4. Một số yếu tố phân biệt doanh thu chưa thực hiện và người mua trả tiền trước

Về cơ bản, cả doanh thu chưa thực hiện và khoản trả trước thể hiện số tiền mà khách hàng đã trả trước, nhưng công ty chưa hoàn thành việc giao hàng hóa hoặc dịch vụ cho khách hàng vào cuối kỳ thanh toán. Do đó, hai khoản mục này được xếp vào nợ phải trả. Điều này tương ứng với một nghĩa vụ mà công ty phải thực hiện trong tương lai theo hợp đồng.

Sự khác biệt giữa người mua trả tiền trước và doanh thu chưa thực hiện

Mặt khác, các khoản trả trước của khách hàng chỉ được ghi nhận là doanh thu chưa thực hiện nếu chúng được trả trước cho một số lượng dịch vụ lẻ hoặc cho các dịch vụ được cung cấp trong một hoặc nhiều kỳ kế toán. Nghĩa vụ còn lại của người bán là thực hiện hợp đồng.

Tùy theo tính chất của từng ngành, từng hình thức, bên bán có thể thu của Bên mua một khoản phí dịch vụ hoặc phí dịch vụ trong một hoặc nhiều giai đoạn, bao gồm dịch vụ cho thuê tài sản, dịch vụ vận chuyển hành khách, sản phẩm đăng ký tài khoản và dịch vụ yêu cầu thanh toán của để sử dụng phần mềm; Dịch vụ đăng ký thường xuyên, tạp chí, v.v trước mỗi dịch vụ được cung cấp.

Bên cạnh đó, số tiền khách hàng trả trước chỉ được ghi có vào tài khoản của bên mua trả trước nếu bên bán yêu cầu trả trước một phần giá trị giao dịch đối với hàng hóa, dịch vụ để bảo đảm thực hiện nghĩa vụ khách hàng. Khi Bên bán đã hoàn thành việc giao hàng hóa và dịch vụ cho Khách hàng, Bên mua có nghĩa vụ thanh toán phần còn lại của hợp đồng.

5. Hướng dẫn phân bổ doanh thu chưa thực hiện một cách hợp lý

Khi nhận tiền của khách hàng trả trước tiền thuê tài sản cố định, bất động sản đầu tư nhiều năm, kế toán ghi thu nhập chưa thực hiện theo giá chưa bao gồm thuế GTGT, ghi:

Hướng dẫn phân bổ doanh thu chưa thực hiện một cách hợp lý

Nợ các TK 111, 112,… (tổng số tiền nhận trước)
Có TK 3387 – Doanh thu chưa thực hiện (giá chưa có thuế GTGT)
Có Tài khoản 3331 – Thuế GTGT phải nộp (33311).

Khi tính toán và ghi nhận thu nhập cho từng kỳ thanh toán, các tài khoản sau đây được ghi:

Nợ TK 3387 – Doanh thu chưa thực hiện
Có TK 511 – Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ (5113, 5117).

Nếu hợp đồng cho thuê tài sản không được thực hiện thì phải trả lại tiền cho khách hàng và ghi vào tài khoản sau.

Nợ TK 3387 – Doanh thu chưa thực hiện (Phí cho thuê chưa bao gồm VAT)
Nợ TK 3331 – Nộp thuế GTGT (số thuế GTGT được hoàn cho bên thuê đối với hoạt động cho thuê TSCĐ không thực hiện được)
Có Các tài khoản 111, 112,… (số tiền trả lại).

6. Hướng dẫn trình bày doanh thu chưa thực hiện trên báo cáo tài chính

Căn cứ Điều 112 đoạn e) 1.4 Thông tư 200/2014/TT-BTC quy định về lập và trình bày bảng cân đối kế toán của công ty đáp ứng giả định hoạt động liên tục, phần “Nợ phải trả” (Mã số) có chứa tài sản chưa thực hiện bao gồm tài sản . 300) và được chia thành 2 thành phần cụ thể: ngắn hạn (mã 318) và dài hạn (mã 336).

Hướng dẫn trình bày doanh thu chưa thực hiện trên báo cáo tài chính

Thu nhập chưa thực hiện ngắn hạn (mã 318) thể hiện các khoản thu nhập chưa thực hiện tương ứng với các nghĩa vụ mà doanh nghiệp phải gánh chịu trong 12 tháng tới hoặc trong khoảng thời gian sản xuất kinh doanh bình thường tính đến ngày báo cáo cụ thể.

Chỉ tiêu doanh thu chưa thực hiện dài hạn (mã 336) thể hiện doanh thu chưa thực hiện phù hợp với phần nghĩa vụ mà công ty phải đáp ứng trong vòng 12 tháng tới hoặc sau một khoảng thời gian xác định. Quy định thời gian báo cáo cho kỳ sản xuất, kinh doanh bình thường tiếp theo.

7. Kết cấu và nội dung phản ánh của doanh thu chưa thực hiện

Dưới đây là bảng thể hiện kết cấu và nội dung phản ánh của doanh thu chưa thực hiện được cụ thể:

Nội dung phản ánh doanh thu chưa thực hiện

Chỉ tiêu	Bên Nợ	Bên Có
Số dư đầu kỳ		Doanh thu chưa thực hiện ở cuối kỳ kế toán;
Số phát sinh trong kỳ	Doanh thu chưa thực hiện cho mỗi kỳ thanh toán. Nếu không thực hiện hợp đồng thuê tài sản nữa, chúng tôi sẽ trả lại tiền đã nhận trước đó cho khách hàng. Phần chênh lệch theo tỷ lệ giữa giá bán trả chậm, trả góp đã cam kết với giá bán trả ngay được hạch toán vào chi phí tài chính.	Doanh thu chưa thực hiện phát sinh trong kỳ;Số chênh lệch giữa giá bán trả chậm, trả góp dựa trên cam kết với giá bán trả ngay;
Số dư cuối kỳ		Doanh thu chưa thực hiện ở cuối kỳ kế toán;

8. Câu hỏi về doanh thu chưa thực hiện

Một số câu hỏi thường gặp về phân bổ doanh thu chưa thực hiện mà bạn có thể tham khảo cụ thể như:

Một số câu hỏi về doanh thu chưa thực hiện thường gặp

Lợi nhuận chưa thực hiện có được ghi nhận không?

⇒ Cần ghi nhận lợi nhuận chưa thực hiện. Chúng tôi sẽ tiếp tục phát hành hóa đơn sau khi thu được tiền, nhưng chúng tôi sẽ chưa ghi nhận thu nhập.

Lợi nhuận chưa thực hiện có phải chịu thuế doanh nghiệp không?

⇒ Trong trường hợp này, doanh số chịu thuế doanh nghiệp sẽ là doanh số bán sản phẩm trả một lần không tính lãi. Lãi hoãn lại được ghi nhận là thu nhập chưa thực hiện (3387).

9. Kết luận

Thông qua bài viết dưới đây bạn cũng có thể biết được cách phân bổ doanh thu chưa thực hiện một cách hiệu quả. Có thể thấy việc phân bổ doanh thu chưa thực hiện cực kỳ quan trọng đối với doanh nghiệp do đó cần phải được tiến hành xây dựng một cách chi tiết.

-----------

Doanh nghiệp đang có định hướng kinh doanh đa kênh, kết nối với đa sàn thương mại điện tử thì giải pháp Haravan là sự lựa chọn hàng đầu hiện nay. Giải pháp Omnichannel - giải pháp bán hàng đa kênh, quản lý tập trung giúp tối ưu hiệu suất kinh doanh online trên Website, mạng xã hội (Facebook, Instagram, Zalo), sàn Thương mại điện tử (Shopee, Tiki, Lazada) cho đến chuỗi cửa hàng. Đăng ký dùng thử ngay!