Đối mặt với khủng hoảng kinh doanh: Có nên giảm lương?

Một nghiên cứu khoa học đã chỉ ra, lựa chọn cắt giảm nhân sự hay giảm lương cần trả lời câu hỏi “Khi nào?”

Hiện nay, để đối phó với khủng hoảng kinh doanh đang ập đến, nhiều doanh nghiệp lựa chọn cắt giảm nhân sự. Quyết định mang tính thời điểm này tỏ ra hiệu quả, giúp doanh nghiệp tiết kiệm được chi phí cho những nhân sự yếu kém, đồng thời giữ lại những cá nhân làm việc hiệu quả. Trái lại, việc giảm lương đặt ra nhiều thách thức hơn, đòi hỏi nhà quản lý vừa phải cân đối tình hình tài chính, vừa đối mặt với tình trạng chảy máu nhân sự vượt khỏi tầm kiểm soát của họ.

Đối mặt với khủng hoảng, các nhà quản lý buộc phải đưa ra lựa chọn

Để đánh giá chính xác về vấn đề này, một số học giả gồm Christopher T. Stanton từ Trường Kinh doanh Harvard, Jason Sandvik và Nathan Seegert từ Đại học Utah, Richard Saouma từ Đại học bang Michigan đã cùng thực hiện nghiên cứu về việc cắt giảm lương. Thực nghiệm tiến hành trên 2.033 nhân viên bán hàng làm việc ở một trung tâm dịch vụ khách hàng và thuộc sáu bộ phận kinh doanh dịch vụ kỹ thuật số khác nhau, trong đó có dịch vụ truyền hình cáp, dịch vụ mạng điện thoại di động và dịch vụ kết nối internet.

Các nhà nghiên cứu đã biết được việc cắt giảm lương ở một bộ phận vài tuần trước khi có thông báo chính thức. Điều đó tạo cơ hội cho thực nghiệm tiến hành “một cách tự nhiên”, nhằm tìm hiểu những phản ứng có thể xảy ra từ các nhân viên bán hàng.

Vào thời điểm kết thúc mùa kinh doanh vụ hè, trưởng bộ phận của nhóm nhân viên bị ảnh hưởng đã thay đổi các chính sách khuyến khích bán hàng, theo đó cắt giảm bớt giải thưởng đối với hầu hết các sản phẩm được bán ra. Các nhà quản lý cũng thay đổi các cấu phần tiền hoa hồng bán hàng, giảm số tiền này xuống khoảng 18%. Điều này khiến nhiều nhân viên bán hàng giảm tới 7% lương thực nhận. Kết quả, những nhân viên có năng suất lao động cao nhất là những người đầu tiên nghỉ việc, kéo theo doanh thu công ty sụt giảm 6% trong vòng 5 tháng sau đó.

Những nhân viên giỏi nhất là những người đầu tiên nghỉ việc

Trước đó, lương thực nhận bình quân của các nhân viên ở bộ phận này là 17,30 USD/giờ, xấp xỉ với lương của các nhân viên ở những trung tâm dịch vụ khách hàng xung quanh.

Đây là một yếu tố quan trọng đối với thực nghiệm bởi những nhân viên quyết định nghỉ việc đều có những lựa chọn khác.

Chẳng hạn, nhân viên ở một trung tâm dịch vụ khách hàng của một nhà cung cấp dịch vụ giải trí toàn cầu ở khu vực lân cận chỉ được trả lương 15 USD/giờ lúc mới nhận việc nhưng lại được tăng thêm 0,5 USD/giờ cứ sau mỗi sáu tháng.

“Mặc dù một nhân viên bình thường của công ty có thể nhận được mức lương cao hơn so với những đơn vị lân cận, nhưng ngoài kia cũng đang nổi lên rất nhiều nơi trả lương cạnh tranh không kém”, nghiên cứu ghi nhận.

Và khi công ty vừa thông báo cắt giảm lương thì những nhân viên được hiểu là “có năng suất lao động cao” nhất, tức là những nhân viên có mức lương cao hơn 20% – 25% so với những nhân viên bình thường, lại nghỉ việc với tỷ lệ cao hơn những nhân viên bình thường đến 28%.

“Khi những nhân viên giỏi nhất ra đi và doanh nghiệp thay thế họ bằng những nhân viên bình thường sau đó thì doanh nghiệp sẽ bị mất đi phần doanh thu bằng chênh lệch giữa nhân viên giỏi và nhân viên bình thường”, Stanton giải thích.

“Điều làm tôi ngạc nhiên là những nhân viên ở lại thậm chí làm việc chăm chỉ hơn trước đó. Tuy nhiên, những nhân viên này chẳng bao giờ có lại được mức lương như ban đầu cho dù họ có làm việc tích cực đến đâu”, Stanton chia sẻ.

Những nhân viên ở lại thậm chí làm việc chăm chỉ hơn trước

Bởi vì, vài tháng sau đó, công ty lại tiếp tục giảm tiền lương của nhóm nhân viên có mức lương cao đứng hàng thứ hai và là những nhân viên bán được các mặt hàng có giá trị lớn. Nhưng kết quả là những nhân viên này lại quyết định không nghỉ việc. Họ e ngại rằng khó có thể đạt được mức lương cao như vậy ở công ty khác.

Như vậy, khi gặp khó khăn, giải pháp khôn ngoan cho doanh nghiệp phải chăng chính là cắt giảm nhân sự?

Câu trả lời của Stanton là “còn tùy vào tình huống”. Nếu nhân viên nghỉ việc vào những tháng thấp điểm, việc cắt giảm lương có thể có tác dụng vì điều này sẽ làm cho doanh nghiệp không mất quá nhiều chi phí. Hơn nữa, doanh nghiệp có thể tuyển dụng lại họ vào mùa cao điểm.

Một lựa chọn khác: Tìm hiểu xem những nhân viên nào ít có khả năng rời bỏ công ty cao nhất, sau đó cắt giảm lương của họ nhiều nhất (nhóm này thường là những nhân viên có hiệu quả làm việc bình thường). Với những nhân viên giỏi hơn, có khả năng nghỉ việc cao hơn thì nên áp dụng cho họ mức giảm lương thấp hơn so với các nhân viên bình thường khác.

“Tuy nhiên, điều này có thể tạo ra sự không công bằng, gây mất tinh thần, động lực làm việc của số đông nhân viên”, Stanton cảnh báo. “Trong khi đó, nếu hoạt động kinh doanh không có tính mùa vụ mà doanh nghiệp vẫn chọn giải pháp cắt giảm lương thì khả năng cao là nhiều nhân viên giỏi nhất sẽ ra đi”, Stanton nói thêm.

Đối với nhân viên, việc quyết định có ra đi hay không phần lớn tùy thuộc vào việc họ có dễ dàng tìm việc mới hay không. “Nếu bạn là một trong những nhân viên giỏi nhất, bạn cũng sẽ có thể chọn cách ra đi”, Stanton nói.

Xem thêm:

• 15 ý tưởng kinh doanh nhỏ nổi bật nhất nước Mỹ
• 9 bài học xương máu khi startup đút rút từ công ty trên 20 năm tuổi